آیا شما به افسردگی مبتلا هستید؟
آیا کودک شما بیش‌فعال است؟
با علائم اسکیزوفرنی آشنا شوید؟
این‌ها نمونه‌ای از عناوینی است که هرروز در سایتهای روانشناسی و پزشکی و روان‌پزشکی می‌بینیم. نمونه‌ای از مطالبی که در شبکه‌های اجتماعی برایمان فرستاده می‌شود و پس از خواندن متوجه می‌شویم که خیلی وقت است افسرده شده‌ایم، احتمالاً مبتلابه درجات خفیفی از اسکیزوفرنی نامتمایز هستیم. علائم اختلال شخصیت مرزی را داریم و چقدر خوش‌شانسیم که هنوز در بیمارستان روانی بستری نشده‌ایم. گاهی هم به خودمان می‌بالیم که بله جان نش هم مبتلا به اسکیزوفرنی بود و ما هم بی‌شک به سبب ذهن زیبایمان است که مبتلا شده‌ایم. و یا همچون مرلین مونرو تشخیص اختلال شخصیت مرزی خواهیم گرفت و چه آینده‌ای که در انتظارمان نیست.
همه‌ی این‌ها اما سوءاستفاده‌ی نویسندگان چنین سایت‌هایی است از پدیده یا اختلالی که سال‌ها پیش در دهه‌ی 60 میلادی مطرح شد. سندروم انترن یا سندروم دانشجوی سال دوم پزشکی!
بیماری دانشجویان پزشکی به شرایطی اشاره دارد که طی آن دانشجوی پزشکی در حین مطالعه‌ی بیماری مشخصی، بیش‌ازحد بر علائم بدنی خودش متمرکزشده و به‌اشتباه به این باور می‌رسد که خودش مبتلابه همان بیماری موردمطالعه است.
فکر می‌کنید چنین اتفاقی به‌ندرت روی می‌دهد؟ پس باید بدانید طبق گزارش وودز 78.8 درصد از دانشجویان پزشکی سندروم انترن را تجربه کرده‌اند. اگر دانشجویان پزشکی که آموزش تخصصی داشته و مطالعاتشان در فضای دانشگاهی شکل می‌گیرد تا این حد درگیر چنین اختلال یا اشتباهی می‌شوند، پس جای تعجب ندارد که خوانندگان عادی بیش از این درگیر نشانه‌های روانی یا پزشکی شوند. به این‌ها نوشته‌های جذاب و روان سایتها و کانال‌ها را هم اضافه کنید که در راستای جذب مخاطب، از ضرورت مدت‌زمان و شدت نشانه‌های تشخیصی می‌گذرند. به‌عنوان‌مثال اختلال افسردگی مداوم یا افسرده خویی نیازمند حضور نشانه‌ها به مدت دو سال در بزرگ‌سالان و یک سال در کودکان و نوجوانان است. اما زمانی که شما درباره‌ی افسردگی مطالعه می‌کنید، بی‌توجه به مدت‌زمان و شدت لازم علائم، بر علائم گذرا متمرکز می‌شوید و درنهایت هم به این نتیجه می‌رسید که قطعاً چندین و چند بار در زندگی‌تان افسردگی را تجربه کرده‌اید.
من معمولاً با دوستان زیادی مواجه می‌شوم که علائم برخی اختلالات روانشناسی را در خود پیداکرده‌اند. تقریباً همیشه به آن‌ها پیشنهاد می‌کنم ابتدا توصیه‌های مارتین سلیگمن را در مورد سندروم انترن بخوانند تا پس‌ازآن در مورد اختلال موردنظرشان صحبت کنیم. پیشنهاد می‌کنم شما هم سری به این مطلب بزنید و در بخش معرفی کتاب آسیب‌شناسی روانی روزنهان و سلیگمن، نگاهی به تجربه‌ی سلیگمن از سندروم دانشجویان پزشکی سال دوم بیندازید.
سجّاد رحیمی مدیسه
