به بهانه نقدهایی که بر فیلم امروز نوشته شده است

گرچه مدت هاست تمایل چندانی برای سینما رفتن و دیدن فیلم های ایرانی ندارم، با این حال همواره از یک قاعده تبعیت کرده ام. اگر فیلمی وجود داشته باشد که بخواهم به خاطر دیدنش به سینما بروم، حتما فیلمی است که مورد پسند اکثریت نبوده و برای مردم کسالت آور و برای منتقدان مشمئز کننده بوده. فیلم امروز ساخته رضا میرکریمی هم چنین وضعیتی داشت، پس می توانست انتخاب خوبی باشد برای سینما رفتن و چنین نیز بود.
نگاهی به نقدهایی که در مورد فیلم نوشته اند می زنم. به چندین سایت می رسم که همگی ادعای نقد دارند و هر چه در نوشته هایشان می گردم اثری از نقد نمی بینم.

مایی که هیچ نمی گوییم

چندان مهم نیست که این شعر را برتولت برشت سروده و یا مارتین نیمولر، هر چه هست حکایتی ست که سال ها آن را زیسته ایم. مایی که هیچ نمی گوییم...

 

نخست برای گرفتن کمونیست ها آمدند
من هیچ نگفتم
زیرا من کمونیست نبودم
بعد برای گرفتن کارگران و اعضای سندیکا آمدند
من هیچ نگفتم
زیرا من عضو سندیکا نبودم
سپس برای گرفتن کاتولیک ها آمدند
من باز هیچ نگفتم
زیرا من پروتستان بودم
سرانجام برای گرفتن من آمدند
دیگر کسی برای حرف زدن باقی نمانده بود

زیگموند فروید و روانکاوی

نظریه فرویدی:

نظریه روانکاوی یا روان تحلیل گری (psychoanalytic) رویکرد رادیکال جدیدی را در تحلیل و درمان رفتارهای نابهنجار پایه گذاری کرد. رویکردهای پیشین تنها به بررسی فیزیولوژیکی نابهنجاری (abnormality) پرداخته و به کمتر به رفتارها توجه داشتند. آن چه منجر به تمایز نظریه فروید با نظریه های پیشین شد، باور به این اصل بود که رفتارهای نوروتیک یا روان رنجورانه اتفاقی و یا بی معنا نیستند بلکه هدفمند و بر اساس قانون و دلیل هستند. بنابراین با جستجو به دنبال هدف و دلیل اصلی الگوهای رفتار نابهنجار، روانکاو یا روان تحلیل گر قادر به درک رفتار هدفمند و معنادار بیمار می شد.

احمد شاملو

از مرگ...

 

هرگز از مرگ نهراسیده ام

اگرچه دستانش از ابتزال شکننده تر بود

هراس من - باری - همه از مردن در سرزمینی ست

که مزد گورکن

                 از بهای آزادی آدمی

                                         افزون نباشد

جستن

یافتن

و آن گاه

به اختیار برگزیدن

و از خویش

بارویی پی افکندن -

اگر مرگ را از این همه ارزشی بیش تر باشد

حاشا حاشا که هر گز از مرگ نهراسیده یاشم

 

من و تو

 

من و تو یکی دهان ایم

که با همه آوازش
به زیباتر سرودی خواناست
 
من و تو یکی دیده گان ایم
که دنیا را هر دم
                   در منظر خویش
                                    تازه تر می سازد
نفرتی از هر آنچه بازمان دارد
از هر آنچه محصورمان کند
از هر آنچه واداردمان
                        که به دنبال بنگریم، _
 
دستی
که خطی گستاخ به باطل می کشد
 
 
من و تو یکی شوریم
از هر شعله یی برتر،
که هیچ گاه شکست را بر ما چیرگی نیست
چرا که از عشق
رویینه تن ایم.
 
و پرستویی که در سرپناه ما آشیان کرده است
با آمدشدنی شتابناک
خانه را
        از خدایی گم شده
                              لب ریز می کند

سعدی گل بیانی

او

 

او وقت هایی که برادر بود

همچون دودکشی بی مصرف در تابستان

در رویا فرو می رفت

 

او وقت هایی که پدر بود

شبیه لک لکی که آشیانه می سازد

دودکش ها را

            از رویا بیرون می آورد

 

او وقت هایی که کارمند بود

با هیزم ذهنش

زیر دودکش های تنها

کلبه می ساخت

 

او وقت هایی که شوهر بود

ترق ترق سوختن چوب ها را

در شومینه ی چشم هایش

می شد بشنوی

 

او وقتی که مرد

همه ی لک لک های جهان

همه ی دودکش های جهان را

ترک گفتند

 

 

...

 

این جا خیابان هاشمی است

امروز یکی از زن های یکی از شعرهایم

وقتی در خانه ام را به شهر باز می کردم

از وقتی در خانه ام را به شهر باز می کردم

گذشت

او مرا نشناخت

بوی تنش

کوچه را مثل یک بطری دلستر لیمویی

از گلو گرفت و بالا برد

محکم کوبید کف کوچه

من در کوچه می رفتم

و خرده شیشه های لیمو

همچنان که آفتاب پاییز را منعکس می کردند

زیر پاهایم خرد می شد

کارتون

فکر نمی کنم نیازی به توضیح باشد. هست؟

گروس عبدالملکیان

 

زخم

 

از بیداری فرار می کنی به خواب

می بینی

حای دستبند بر بیداریت درد می کند

جای لب های خالی بر پیشانیت...

 

جایت در زندگی درد می کند،

زخم است...

زخم را باید خاراند

پوستش را کند

پوست را باید کند

 

انداخت روی مبل

که خانه زیبا شود

 

 

 

مجسمه

به مسعود، کارگری که بیشتر بود

 

با کیسه ای سیاه و چروکیده

از رخت های کار،

با دست های کار

موهای کار

ابروهای کار،

نشسته در میدان.

                        نشسته

                        در

                        میدان

 

مجسمه ای از سنگ

که از بخت بد

قلب دارد

قوانین گشتالت

در حوزه ادراک قواعد سازمان دهنده ای وجود دارند که قوانین گشتالت (gestalt laws) نامیده می شوند. عمومی ترین قانون، قانون prangnanz ، واژه آلمانی معادل pregnant است، البته نه به معنای باردار بلکه به معنای حامل معنا.بر اساس این قانون ما تمایل داریم که چیزها را تا حد امکان به عنوان یک گشتالت ( کل ) ساده، معمول یا قاعده مند تجربه کنیم. به عنوان مثال ما تمایل داریم تصویر زیر را به عنوان 5 حلقه تشخیص دهیم در حالی که می توان آن را به عنوان اشکال بسیار متفاوت تری درک کرد.   

روانشناسی گشتالت

روانشناسی گشتالت مکتبی از روانشناسی است که بر بررسی تجربیات و رفتار به عنوان یک کل تاکید دارد و نه بررسی اجزای عملکردی مجزا و مستقل.

روانشناسان گشتالتی با مکتب ساخت گرایی که در آن دوران در اوج محبوبیت خود به سر می برد، در تقابل بودند. طرفداران ساخت گرایی بر این اعتقاد بودند که ذهن متشکل از اجزا یا واحدهای مجزایی است و می توان ذهن را با بررسی این اجزا و ترکیب آن ها درک کرد. بر خلاف ساخت گرایان، روانشناسان گشتالتی معتقد بودند که تجربیات ذهنی نه تنها وابسته به ترکیب اجزاست، بلکه به سازمان و الگوی تجربیات و ادراکات فردی نیز بستگی دارد.

حسین پناهی

 

آوار رنگ

 

هیچ وقت

هیچ وقت نقاش خوبی نخواهم شد

امشب دلی کشیدم

شبیه نیمه سیبی

که به خاطر لرزش دستانم

در زیر آواری از رنگ ها

ناپدید ماند